Οβίδιος:Ερωτική τέχνη (Ovidius 43 π.Χ.-18 μ.Χ.-Ars amatoria)

Η λατινική γραμματεία στην Ελλάδα δεν ήταν ποτέ δημοφιλής.Για πολλούς λόγους.Με τους σύγχρονους όλο και περισσότερους περιορισμούς των ανθρωπιστικών σπουδών στα εκπαιδευτικά προγράμματα,μαζί με την αρχαία ελληνική γραμματεία,γνωρίζουν έναν σιωπηλό διωγμό.
Κρίμα αλλά είναι συνειδητή πολιτική επιλογή.Μια έμμεση απαγόρευση επικίνδυνων κειμένων για την εξουσία.Παλιά ιστορία την οποία έζησε στο πετσί του ο Οβίδιος.

Με αφορμή αυτό το βιβλίο του, διώχθηκε και εξορίστηκε από τον Οκταβιανό Αύγουστο,που προωθούσε την "κάθαρση" των ρωμαϊκών ηθών με την επιβολή ενός πουριτανισμού ως στυλοβάτης της απολυταρχίας του.Τα βιβλία του Οβιδίου με διαταγή του καταστράφηκαν από όλες τις δημόσιες βιβλιοθήκες και ιδρύματα.Και ο Οβίδιος πέθανε εξόριστος στην βαρβαρική άκρη της αυτοκρατορίας, περίπου στη σημερινή Κωστάντζα της Ρουμανίας.

Το έργο δομείται σε 3 ενότητες-βιβλία.Τα δύο πρώτα απευθύνονται στους άντρες,το τρίτο στις γυναίκες.Ο Οβίδιος δε νοιάζεται να εξερευνήσει το δραματικό βάθος του έρωτα.Τα εκφραστικά φαβορί της ερωτικής ρητορείας τα παγιδεύει και τα παρωδεί.
Σε έμμετρη μορφή,με στίχους έξυπνους ο Οβίδιος συμβουλεύει και προτείνει τρόπους προσέγγισης και κατάκτησης του επιθυμητού προσώπου,και αποφυγής λαθών.Φαίνεται έμπειρος γνώστης και πολλοί θεωρούν ότι περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία όπως η περίπτωση με την λογοτεχνική περσόνα του, Κορίννα.

Ovid and Corine

Η εποχή καθορίζει και την οπτική και ως εκ τούτου δεν χωράει ο φεμινισμός. Η γυναίκα λατρευτή και σεβαστή μεν,αλλά πολλά κόλπα μηχανεύεται, ενώ πρέπει να φροντίζει την ικανοποίηση του άνδρα.

Δεν εκτρέπεται σε περιγραφές ερωτικών σκηνών.Όταν φτάνει ante portas οι πόρτες κλείνουν λέγοντας μας ό,τι τώρα οι εραστές ξέρουν τι να κάνουν.Δυο συμβουλές τους δίνει ως αποχαιρετισμό.Μη βιάζεστε να τελειώσετε,προχωρήστε αργά,και συντονιστείτε,είναι σημαντικό να ολοκληρώνετε μαζί.


Η μετάφραση του Θεόδωρου Παπαγγελή εμπνευσμένη καταφέρνει να προσφέρει το πνεύμα που διατρέχει το έργο χωρίς περιττούς σχολαστικούς φιλολογισμούς, πράγμα δύσκολο για ποιητικό κείμενο και μάλιστα αρχαίο λατινικό.Ο ίδιος γράφει και τον πνευματώδη κατατοπιστικό πρόλογο και ένα εξίσου καλό επίμετρο περί Λατίνων και λοιπών εραστών.

Μικρό δείγμα στίχων

Ιδού λοιπόν,τα έργα γυναικών-της λίμπιντο αυτών συγκεκριμένως

στη λίμπιντο υπερέχουνε σαφώς σε σύγκριση με των ανδρών το γένος...

---

Αλλά γιατί να αποτύχεις δηλαδή;Όλοι γυρεύουμε το μη συνηθισμένο

αυτό που έχουμε ποτέ δε μας αρκεί και πιο γλυκό μας φαίνεται το ξένο

-----

Μοίραζε υποσχέσεις αφειδώς,στις υποσχέσεις όλες πέφτουν θύμα

και μη ξεχνάς να λες "μα το θεό"-αυτό δε λογαριάζεται για κρίμα.

Οι ερωτευμένοι όταν ψευδορκούν,ο Ζευς εξ ουρανών διασκεδάζει

τους όρκους τους στον άνεμο σκορπά και κατευθείαν άκυρους τους βγάζει.

Ορκίζονταν στην Ήρα "μα το θεό..."κι αλήθεια δεν της έλεγε ποτέ του

Πρώτος διδάξας ήτανε ο Ζεύς,τα ίδια κάνουν όλοι οι μαθητές του...
----------
Αν θέλεις να "μαδήσεις" εραστή,υπομονή! Μη δείχνεις βιασύνη
τον κίνδυνο μπορεί να οσμιστεί....κι ενδεχομένως άφαντος θα γίνει.

Επειδή όμως ο Οβίδιος γνωρίζει πολύ καλά,φροντίζει να προσφέρει και τις γνώσεις του στη  περίπτωση που η ερωτική τέχνη δε βοηθήσει ή το αποτέλεσμα της δεν είναι επιθυμητό.

Το 2014 ας βγει στους δρόμους ο έρωτας ως ελευθερωτής και τυραννοκτόνος που είναι, γκρεμίζοντας κάθε σύγχρονο Οκταβιανό μαζί με τους πραιτοριανούς του.