Το θέμα είναι παλιό και εκδηλώνεται κυρίως από τον 19ο αιώνα με την μαζική παραγωγή βιβλίων-σκουπιδιών που προβάλλονται ιδιαίτερα όμως μέσα από διάφορους εμπορικούς μηχανισμούς.Το αποτέλεσμα είναι όχι μόνο να πνίγουν τα πραγματικά σημαντικά βιβλία,αλλά και οι αναγνώστες τους να παραμένουν βαθύτατα και ουσιαστικά αμόρφωτοι καταναλωτές.Κάποιος είχε χρησιμοποιήσει τον όρο "πτυχιούχος όχλος",και το διαπιστώνουμε καθημερινά με ανθρώπους "υψηλής εκπαίδευσης" αλλά φαύλης παιδείας που δηλώνουν ότι "διαβάζουν" αλλά αγνοούν θεμελιώδη παγκόσμια ή ελληνικά κείμενα.
Πολλά χρόνια πριν από την Ήντιθ Ουώρτον που την απασχόλησε το ίδιο θέμα,ο Σοπενχάουερ γράφει με οργή για το ίδιο φαινόμενο: τους "εκδότες"εμπόρους και τα τσιράκια τους που με μόνο κίνητρο το χρήμα οδηγούν τους ανθρώπους στην πραγματική αμορφωσιά,στη νάρκη,και στην αφαίρεση της δυνατότητας στοχασμού.Και αγανακτισμένος φωνάζει:καλύτερα να απέχετε,μην αγοράζετε το σκουπιδαριό,η στρατιά εμπόρων και παρατρεχάμενων θα μείνει χωρίς τους ποθητούς παράδες σας,κι εσείς δε θα υποστείτε τη βλάβη που επιθυμούν να σας κάνουν.
- Η αλήθεια είναι ότι όποιος ρίχνεται με τα μούτρα στο διάβασμα,χωρίς να στοχάζεται,χάνει στο τέλος την ικανότητα να σκέφτεται.
- Τέτοιου είδους βιβλία ληστεύουν το χρόνο,το χρήμα,και την προσοχή-όλα όσα ανήκουν δικαιωματικά στα καλά βιβλία και στους ευγενείς σκοπούς τους-μια και τα κακά βιβλία έχουν γραφεί μόνο για το χρήμα και τη δόξα.
- Τα εννέα δέκατα της σύγχρονης λογοτεχνίας μόνο σκοπό έχουν να αποσπάσουν μερικά χρήματα από τις τσέπες του κοινού.Συγγραφείς,εκδότες,βιβλιοκριτικοί έχουν συνωμοτήσει για την επίτευξη αυτού του στόχου.
- Η τέχνη της αποχής προυποθέτει από εμάς να μην αγγίζουμε βιβλίο που απασχολεί κάθε φορά το ευρύ κοινό
- Όποιος γράφει για τους ανόητους βρίσκει πάντα ευρύ κοινό
- Τα κακά βιβλία είναι δηλητήριο για τη νόηση:καταστρέφουν το πνεύμα.
- Να διαβάζεις επιμελώς τους κλασσικούς,τους γνήσιους κλασσικούς.Όσα γράφουν γι'αυτούς οι σύγχρονοι,δεν σημαίνουν πολλά.
- Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αναζωογόνηση από εκείνη που προσφέρει η ανάγνωση των αρχαίων κλασσικών.
Καλησπέρα Λύσιππε,
ΑπάντησηΔιαγραφήπάντα εύστοχος και δηκτικός ο Σοπενχάουερ. Λατρεμένος! Με έκανε να αγαπήσω την φιλοσοφία, σαφής και βαθύς ταυτόχρονα. Υπέροχος συνδυασμός.
Γειά σου Μαραμπού.Ψάχνουμε τρόπους να γλιτώσουμε απο τους εμπόρους και τα σκουπίδια τους,που εκμαυλίζουν λαούς.Δύο αιώνες πάνε και δε τα καταφέραμε.Σαφώς θέμα παιδείας,και όχι εκπαίδευσης.Ίσως και η ανίκητη αναπαραγόμενη βλακεία....
ΔιαγραφήΠόσοι διαβάζουν φιλοσοφία άραγε?
Ελπίζω να διαβάζουν αρκετοί φιλοσοφία αν και μάλλον τρέφω αυταπάτες! Με εκνευρίζει που οι περισσότεροι θεωρούν την φιλοσοφία κάτι περιττό για την ζωή, κάτι δυσνόητο και ελιτίστικο. Σίγουρα κάποια κείμενα δίνουν αυτή την αίσθηση, όμως υπάρχουν και άλλα που είναι άκρως διασκεδαστικά, με βαθύνοια σκέψης, και αίσθηση παρηγορίας. Μπορούν να γίνουν τόσο ελκυστικά όσο η λογοτεχνία, η μουσική, ο κινηματογράφος.
ΔιαγραφήΘυμάμαι είχα ανακαλύψει τον Σοπενχάουερ όταν έκανα την πρακτική στο τμήμα Φιλοσοφίας του ΑΠΘ και είχα ενθουσιαστεί! Μου είχε φανεί υπέροχος. Μοιραία πέρασα στον Νίτσε και έκτοτε προσπαθώ να διαβάζω μερικά βιβλία φιλοσοφίας τον χρόνο, σύμφωνα με τα γούστα μου πάντα.
Σχετικά με την εμπορευματοποίηση που λες, και η φιλοσοφία εσχάτως το περνά αυτό με τα δεκάδες βιβλιαράκια με τίτλους για λοβοτομημένους αναγνώστες, "100 διδάγαμτα της ζωής από το Νίτσε", "Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο" κτλ. Ειδικά, αυτό του Σοπενχάουερ με ξεπερνά. Ο υπέροχος τίτλος "Εριστική διαλεκτική" έπρεπε να διατηρηθεί και στις υπόλοιπες εκδόσεις - ένας τίτλος σκαμπρόζικος, ευφυής, δηκτικός. Υποψιάζομαι ότι ο τίτλος "η τέχνη του να έχεις δίκιο" αναφέρεται και στον πρωτότυπο τίτλο, ωστόσο το να τσεκουρώσεις το "Εριστική διαλεκτική" μού φαίνεται αδιανόητο. Μήπως και οι αναγνώστες δυσκολευτούν να καταλάβουν τι εννοεί, όλα να γίνουν πια μασημένη τροφή!