Τα 3Μ

Η Άννα Αχμάτοβα γράφει τις μνήμες και τις σκέψεις της από τρεις σημαντικούς φίλους που γνώρισε καλά και χάθηκαν νέοι ,αφήνοντας όμως έργο δυνατό που ακόμη συγκινεί.
Τους ποιητές Αλεξάντρ Μπλοκ,  Οσίπ Μαντελστάμ ,και τον ζωγράφο Αμαντέο Μοντιλιάνι.

• Στον Οσίπ δεν άρεσε καθόλου η πολυκοσμία,είχε μια σχεδόν μεταφυσική σχέση με τον Πούσκιν.Ήταν εναντίον των ποιητικών μεταφράσεων γιατί γνώριζε ότι χάνεται η δημιουργική ενέργεια.Δεν είχε με τι να ζήσει,έκανε κάποιες μεταφράσεις.Όταν του διάβασα το ποίημα μου "Σε πήραν το ξημέρωμα..." ,είπε:"Σας ευχαριστώ".Ο Πάστερνακ τον απέφευγε με διάφορα προσχήματα.Στη φυλακή Λιουμπλιάνκα, ώρα πολύ περιμέναμε τον Οσίπ.Ήταν σε τέτοια κατάσταση που δεν μπορούσαν να τον βάλουν να καθίσει στη κλούβα.Εξόριστος στο Βορονέζ,το 1937,με ύποπτους σκοπούς τον υποχρέωσαν να δώσει μια διάλεξη.Είπε τότε:'Δεν αρνούμαι ούτε τους ζωντανούς ούτε τους πεθαμένους".Κάποιος του είπε ότι ο γέρος πατέρας του δεν είχε ζεστά ρούχα.Ο Οσίπ έβγαλε τη μπλούζα που φορούσε κάτω από το σακάκι του και του την έδωσε να την πάει στον πατέρα του.

• Ο Αμαντέο δεν μου είχε πει ότι έγραφε και στίχους.Είχε το κεφάλι του Αντωνίου και μάτια με χρυσές σπίθες,δεν έμοιαζε με κανέναν στο κόσμο τούτο. Δεν παραπονιόταν ούτε για την ανέχεια,ούτε για τη μη αναγνώριση,περιβεβλημένος με το γόνιμο δακτύλιο της μοναξιάς. Εκείνη την εποχή ασχολούνταν με την γλυπτική και είχε γοητευτεί από την Αίγυπτο.Δε με ζωγράφισε ενώ πόζαρα,αλλά στο σπίτι του και τα σχέδια αυτά μου τα χάρισε.Ήταν 16 συνολικά.Χάθηκαν στα πρώτα χρόνια της επανάστασης,σώθηκε μόνο ένα.

• Ο Μπλοκ επέστρεψε και είπε για τον Σεβεριάνιν "Έχει την λιπαρή φωνή των δικηγόρων". Όταν το 1914 ο ποιητής Γκουμιλιόφ στάλθηκε στο μέτωπο τις πρώτες μέρες του πολέμου μου είπε "Είναι το ίδιο με το να ψήνεις τ' αηδόνια".Μετά τη επανάσταση το 1919 τον συνάντησα στο εστιατόριο ενός θεάτρου,αδυνατισμένο,με βλέμμα παραφρονημένο και μου λέει:"Εδώ συναντιούνται όλοι,θαρρείς κι είναι στον άλλο κόσμο".