Τα παπούτσια του Βαν Γκογκ (Vincent van Gogh)

Ένα σημαντικό βιβλίο φιλοσοφίας-μονογραφία-για το μεγάλο θέμα τι είναι τέχνη,άρα και τι δεν είναι τέχνη.

Ενστάσεις για το βίο αλλά και για τη φιλοσοφία του Χάϊντεγγερ μπορεί να υπάρχουν πολλές.Το συγκεκριμένο που γράφτηκε μεταπολεμικά,το 1950 διαπραγματεύεται το θέμα με παράδειγμα τους πίνακες του Βαν Γκογκ-και είναι αρκετοί-που απεικονίζουν ΜΟΝΟ ένα ζευγάρι παπούτσια,και μάλιστα φθαρμένα.

Ναι είναι τέχνη υψηλή,αλλά γιατί?

Γράφει:
"..δε μπορούμε ούτε καν να διαπιστώσουμε που βρίσκονται αυτά τα παπούτσια.....Από το σκούρο άνοιγμα του εσωτερικού μέρους προβάλλει αλύγιστος ο μόχθος των βημάτων της καθημερινής δουλειάς.Μέσα στο συμπαγές βάρος τους έχει μαζευτεί η καρτερικότητα του αργού βαδίσματος στις αυλακιές του αγρού.Πάνω στο δέρμα βρίσκεται η υγρασία,κάτω από τις πατούσες είναι χαραγμένη η μοναξιά του δρόμου κατά το ηλιοβασίλεμα.Μέσα απ' αυτά τα παπούτσια σέρνεται ο ανέκφραστος φόβος για την εξασφάλιση του ψωμιού,και η ανατριχίλα για την απειλή του θανάτου."

Η άποψη του Martin Heidegger είναι ότι η τέχνη αποκαλύπτει την αλήθεια και δεν έχει να κάνει κυρίως με το ωραίο και την ομορφιά.Και η αλήθεια πολλές φορές είναι σκληρή και άσχημη.

Με αφορμή το παράδειγμα του Χάϊντεγγερ, πολλοί ιστορικοί τέχνης υπενθύμισαν ότι ο Βαν Γκογκ πολλάκις ζωγράφιζε προσωπικά του αντικείμενα,και μεταξύ των πινάκων κάποια παπούτσια είναι δικά του.Αυτό δίνει κι άλλες διαστάσεις π.χ.ατομικό-συλλογικό,ψυχαναλυτικό-συμβολικό,ατομικό πάθος και κοινή αλήθεια.

Υ.Γ.Θυμάμαι πριν μερικά χρόνια στην Εθνική πινακοθήκη του Λονδίνου που υπάρχει ένας πίνακας με παπούτσια του Βαν Γκογκ,όλοι τον προσπερνούσαν σχεδόν αδιάφορα,να προλάβουν να δουν κάποιους άλλους πολύ κατώτερους. 

Να μην επαναληφθεί παρακαλώ.