Σονέτα, άγια και κολασμένα

Το σονέτο ως μορφή ποίησης είναι πολύ παλιό.Ξεκινά στην Ιταλία περίπου τον 13ο αιώνα. Ασχολήθηκαν πολλοί και μεγάλοι ποιητές με το είδος αυτό,ανάμεσα τους και ο Ρίλκε,ο Νερούντα κ.α. Έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως τους 14 στίχους και η θεματική είναι  λυρική-ερωτική. Ως προς το πλήθος στροφών τις ενότητες στίχων,την ομοιοκαταληξία και το μέτρο υπάρχει ποικιλία.Αυτά δεν είναι ανελαστικά,αλλά υπάρχουν διαφοροποιήσεις αρκετές στα χρόνια,τους τόπους και στους ποιητές που έγραψαν σονέτα.
Σήμερα το σονέτο θεωρείται νεκρή φόρμα και δε χρησιμοποιείται.

Θα αναφέρουμε τρείς ποιητές+έναν(αιρετικό)  από τους κορυφαίους.
.Πετράρχη,Σαίξπηρ,Λόρκα+Αρετίνος με μικρά αποσπάσματα Σονέτων που έγραψαν με διαφορά μερικών αιώνων μεταξύ τους.

Δύσκολη η ποίηση ιδιαίτερα στην οθόνη,τα αποσπάσματα ανεπαρκή,και η ώρα όχι πάντα κατάλληλη.

Πετράρχης

...λέει...Λίγους συντρόφους θα έχεις σ'αυτές τις στράτες,

μα σε παρακαλώ πνεύμα ευγενικό εσύ, 

τέλος μη δώσεις στην υπέροχη σου αυτή πορεία.

Σαίξπηρ

Αν θες να με μισήσεις, κάν' το τώρα·

τώρα, όσο ο κόσμος όλος με σταυρώνει,

τη μοίρα σύντρεξε που με σαρώνει,

μην ψάχνεις ν' αναβάλεις γι' άλλη ώρα.

****

Και μη ζητήσεις την πληγή ν' ανοίξεις,

άμα 'χει πρώτα λυτρωθεί η καρδιά μου.

Μην πας να παρατείνεις τα δεινά μου

κι από τ' αγιάζι στη βροχή με ρίξεις.

****

Αν να μ' αφήσεις θες, μην περιμένεις

απ' τους μικρούς καημούς μου να γλιτώσω,

μα χτύπα πρώτα εσύ: μεμιάς να νιώσω

τον πιο βαρύ λαχνό της ειμαρμένης.

****

Αφού όσα τώρα μοιάζουν τυραννία,

αν φύγεις θα φαντάζουν τόσο αστεία.

Λόρκα

....Αλλά εγώ υπόφερα. Άνοιξα τις φλέβες μου,
τίγρης και περιστέρι, πάνω στη μέση σου
σε μια μονομαχία από δαγκανιές και κρίνους.
****
Γέμισε, λοιπόν, την τρέλα μου με λέξεις
ή άσε με να ζω μες στη γαλήνια νύχτα
της ψυχής μου που είναι για πάντα μαύρη.
****
Όμως γρήγορα!Έτσι που ενωμένους μαζί δεμένους,
στόμα σπαρμένο από έρωτα και ψυχή φαγωμένη
ο καιρός να μας βρεί ρημαγμένους
****
Ποτέ σου δε θα καταλάβεις πόσο σ'αγαπώ
γιατί κοιμάσαι μέσα μου
εγώ σε κρύβω κλαίγοντας,κυνηγημένος
από μια φωνή σα σουβλερό ατσάλι.
****
και λόγια λασπερά έχουν δαγκώσει
τα φτερά του αυστηρού πνεύματος σου



Αλλά και ο Αρετίνος  (1492-1556)έγραψε τα "Ακόλαστα Σονέτα" που παραλίγο να τα πληρώσει με τη ζωή του.

..σταμάτα,δεν αντέχω να με τυραννάς,

γλυκό μου βάσανο που με τραβάς;

ακόμη τι άλλο ετοιμάζεσαι να μου κάνεις;

-Ό,τι γουστάρεις και ποθείς!

-Δό μου τη γλώσσα σου,αν το επιθυμείς,

γιατί της πρέπει αυτή η τιμή

αφού μας υπηρέτησε εν σιγή.

Όμως και το μουνί θέλει λιγάκι γαμίσι,

αλλιώς τη γκρίνια θ'αρχίσει.

Σμπρώξε,αγάπη μου και ξημερώνει

κι ο πούτσος σου άρχισε να χαλαρώνει.