Τρίτη 14 Απριλίου 2015

Τα Εντεψίζικα

Ελάχιστοι γνωρίζουν αυτό το έργο του Σεφέρη που δημοσιεύτηκε πολλά χρόνια μετά το θάνατο του .
εντεψίζικα ουδέτερο μόνο στον πληθυντικό
  1. ξόρκια με πρόστυχα λόγια, με τα οποία προσπαθούσαν οι γυναίκες να ανάψουν τον πόθο ενός άντρα
Εκδόθηκαν το 1989 σε  440 αντίτυπα με ψευδώνυμο.Είναι μόνο 76 σελίδες.Εξαιρετικά δυσεύρετο και σε τιμή εκατοντάδων ευρώ.



Τα χέρια μου στα στήθια σου τρέχανε σαν τα χέλια
και σ’ έκοψα σαν έβαλες στους ώμους μου τα σκέλια.

****
Γυμνή ’σουν, σαν τα κύματα, πώς κάνου σα θυμώσου’,
κι ήταν λεπίδι η πλώρη μου που ’κοψε τον ανθό σου.


—Βάλε ξανά την πλώρη σου στο θυμωμένο κύμα,
και σκαμπανέβαζέ τηνε, κι εγώ φυσώ σου πρύμα.

Α'
Σκηνή: Ξημέρωμα, στην κάμαρα της Αρετής.
Πρόσωπα: ΝΕΝΑ, ΑΡΕΤΗ.

ΝΕΝΑ
Μην το δαχτύλι σ' άγγιξε;

ΑΡΕΤΗ
Οχι, ήταν άλλο πράμα
πού 'νιωσα μες στη φούχτα μου μαζί μ' εκειό το γράμμα·
φείδ' ήτανε το πού 'πιασα κ' εσκιάχτην να τ' αφήσω,
μη με δαγκώσει τη φτωχιά και κακοθανατίσω.
Για να το πνίξω τό 'σφιξα, μα εκείνο πώς θυμώθη
φούσκωσε και κοκκίνησε και στα μεριά μου χώθη.
"Ρωτόκριτέ μου," κράζω του, "τρέξε και βούηθησέ μου·
έν' άγριο φίδι, ένα θεριό, που δέν ειδα ποτέ μου,
γυρεύγει μέσα μου να μπει, βαθιά να με δαγκώσει!"
Κι αυτός φωνάζει μου: "Αρετή, βλέπε μη σε κομπώσει,
γιατ' είναι φίδι πίβουλο, μόν' σφίξε τα μεριά σου ...

ΝΕΝΑ
Ωχ, μάνα μου! ...

ΑΡΕΤΗ
... μην πάει πιο μπρος, και λύσε τα βυζιά σου.
Κι α' σου τα τρίβω, δέξου το, γιατί μ' αυτό τόν τρόπο
θε να ψοφήσει έτοιος εχτρός τω' δύσμοιρων ανθρώπω'."

ΝΕΝΑ
Και τά 'λυσες; και σ' τά τριβε;
 

ΑΡΕΤΗ
Ήμουν σε τέτοια κρίση.
Μονάχη ξεθηλύκωσα το πράμα που είχε ορίσει
κι αυτός μού τα χεράκωσε και τσίμπαγέ μου αγάλι
τα ρωγοβύζια, και στ' αυτί τη γλώσσα του είχε βάλει.
Το φίδι κοντοστάθηκε, λες κ' ήθελε να φύγει ...

ΝΕΝΑ
Αχ! τέτοιο ανήμερο θεριό τ' αφήνει το κυνήγι; ...
Οϊμέεε ...!

ΑΡΕΤΗ
... λες κι αφουγκράζουνταν πόσο η καρδιά μου χτύπα'·
ξάφνου τινάχτη· τό 'νιωσα στου κώλου μου την τρύπα ...

ΝΕΝΑ
Πόνεσες;



ΑΡΕΤΗ
... να σφηνώνεται και να γλιστρά σα χέλι,
τα πίσω-μπρος, τα πίσω-μπρος ...

ΝΕΝΑ
Γλύκα δεν έχει;

ΑΡΕΤΗ
... μέλι
το κούνημά του στάλαζε στο τρυφερό κορμί μου·
κι αυτός αφήνει το βυζί κι αρπάζει το μουνί μου.
Λέγω του: "Η χέρα στ' άμοιαστα πηγαίνει, παρατράπης."

ΝΕΝΑ
Καλά είπες.

ΑΡΕΤΗ
Μ' αποκρίνεται: "Μονάχα ένας αζάπης
βγάνει το φίδι τ' άγριο που χώθη σου από πίσω."
Λέγω του: "Σα να μέρεψε· λογιάζω να τ' αφήσω
ακόμη λίγο, Ρώκριτε· θα φύγει μοναχό του."
Μ' αυτός στα χείλη του λαγού, πού 'χε το δάχτυλό του
στο στόμα του το σύστρεφε και τη γλώσσα του θέλει ...

ΝΕΝΑ
Ποιανού λαγού;

ΑΡΕΤΗ
Που 'ν' εδεπά ... Μου λύθηκα' τα μέλη,
πείραξην είχα λογισμού, κ' έλεγα ν' αφορμίσω,
τα λογικά μου τά 'χασα, γύρευγα να γυρίσω
νά 'μπει το φίδι κι από μπρος ώς μες στα σωθικά μου,
να σκίσει με, να φάγει με, να πάρει την εξιά μου.
Τό 'νιωσεν ο Ρωτόκριτος και κράζει μου: "Σηκώσου·
καιρός πουνιάλο να χαρείς κάτω απ' τον αφαλό σου."

ΝΕΝΑ
Ωφούουουου!!

ΑΡΕΤΗ
Γυρίζω ανάσκελα, με δάγκωσε στον ώμο,
τότες μου φάνη κ' έσφαζε το δόλιο το λαγό μου
που σπάραζε και σπάραζε· τι 'ταν χοντρό το φίδι
που ώς το μανίκι τού 'μπηξε, κ' έκοβγε σα λεπίδι.
Ωσά λαγήνι που γενεί πολλά πλατύ στον πάτο
και στο λαιμό πολλά στενό και ποθυμιά γεμάτο,
εδέτσι ηταν το πράμα μου μέσα σε τέτοια πάθη.
Η αποκοτιά τω' δυο κορμιώ' τόσο μεγάλη στάθη
π' αγριέψασι σαν τα θεριά, πώς κάνουσι σα σμίγου'·
τα δόντια μας τη σάρκα μας δαγκώνασι κ' ετρύγου'.
Λέγω του: "Αφού ξεκίνησες την όρεξή σου εις τούτο,
κούνα το το δοξάρι σου γρήγορα στο λαγούτο,
πιο γρήγορα ... πιο γρήγορα ... πιο γρήγορα ... πιο γρήγορα ...
Σύντριψέ με, κάψε με, να μην μπορώ να φύγω ..."
Ζιμιό τραβήχτη, αντρειεύεται· το χώνει πιο βαθιά μου·
το δάχτυλό του ανάδευε την τρύπα στα μεριά μου,
με τ' άλλο χέρι μάλαζε τα βυζιά μου π' ανάψα'·
ήταν καμίνι η σμίξη του κ' εκόρωνα στην κάψα,
ώσπου ένιωσα το κύμα του μες στου λαγού το στόμα
να σπάζει, να γεμίζει το - κι άλλο να θέλω ακόμα.

ΝΕΝΑ
Αλίμονο! σε γάμησε! ... Πώς θα μανιάσει ο Κύρης,
σα μάθει πως ο Ρώκριτος σού 'γινε νοικοκύρης
κ' εμπήκε και σ' ετρύγησε κάτω απ' τον αφαλό σου.
Αχ! μαγειρεύγου' βάσανα οι κοπέλες σαν καυλώσου'!


15. 9. 1961

Β'

[Σχεδίασμα άλλης σκηνής]

ΑΡΕΤΗ
Τώρα γροίκα το δεύτερο, μια π' άκουσες το πρώτο.
Πως έσφαλα * * * * το ξέρω και θωρώ το·
μα τι να κάνω η άμοιρη, τέτοιου λογιού μ' εσπείρα'
και το κορμί μου αποζητά τό τού 'ταξεν η μοίρα ...
............

ΝΕΝΑ
Τα καλοκαίρια η νιότη μας θερμαίνεται και πράττει
πολλά που τ' αλησμόνησα στο πρώτο μου κρεβάτι ...
............

ΑΡΕΤΗ
... η μοίρα δεν ξεγράφει
τα πού 'ταξε στον άνθρωπο να κάμει α' θε να ζήσει...

[1961;]

2 σχόλια:

  1. Geia soy, Lysippe!... Σ' ευχαριστώ! Δεν το ήξερα κι εγώ!... Απορώ όμως γιατί δεν επανεκδίδεται!... Η ποιητική αξία του Σεφέρη δεν αμφισβητείται και δεν έχει να πάθει τίποτα από μια επανέκδοση "Των Εντεψίδικων"!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Οι λόγοι μάλλον είναι πολλοί,Μεταξύ άλλων και τα δικαιώματα

      Διαγραφή