Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2014

Η εξορία της Ελένης

Είναι ο λόγος του Albert Camus για την ομορφιά.
Γράφτηκε το 1948 και εκδόθηκε το 1954.Στην Ελλάδα εκδόθηκε το 1983 από την ΑΓΡΑ σε μετάφραση Χριστόφορου Λιοντάκη, στη σειρά των φυλλαδίων με την έξυπνη και πρωτότυπη μορφή του "βιβλίου-φυσαρμόνικα".Δε νομίζω ότι κυκλοφορεί πλέον.

-Σ' αυτούς τους τόπους μπορούμε να καταλάβουμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες μόνο με την ομορφιά και το δυναστευτικό της στοιχείο κατόρθωσαν να αγγίξουν τα όρια της απελπισίας..όπου η τραγωδία κορυφώνεται.Αντίθετα,η εποχή μας έθρεψε την απελπισία της μέσα στην ασχήμια και το σπαραγμό.

-Εμείς εξορίσαμε την ομορφιά,οι Έλληνες πολέμησαν γι' αυτήν.Πρώτη αλλά θεμελιώδης διαφορά.Η ελληνική σκέψη κατέφευγε στην ιδέα του μέτρου.Δεν εξώθησε τίποτα ως την υπερβολή,ούτε το θείο ούτε το λόγο,επειδή δεν αρνήθηκε τίποτε,ούτε το θείο ούτε το λόγο.Αγκάλιασε τα πάντα
εξισορροπώντας τη σκιά με το φως. Αντίθετα η Ευρώπη μας,ριγμένη στην κατάκτηση των πάντων,είναι κόρη της Ύβρεως.Αρνιέται την ομορφιά,όπως αρνιέται ότι δεν εξυμνεί.....Παιδαριώδη οίηση που δικαιολογεί γιατί λαοί ανώριμοι,κληρονόμοι της αφροσύνης μας,κατευθύνουν σήμερα την ιστορία μας.

-Προτιμήσαμε τη δύναμη που πιθηκίζει το μεγαλείο

-Στρέφουμε τα νώτα στη φύση,το ωραίο μας προκαλεί ντροπή.Οι άθλιες τραγωδίες μας αποπνέουν οσμή γραφείου και το αίμα που στάζουν έχει χρώμα πηχτής μελάνης.

-Ενώ στον Πλάτωνα περιέχονται τα πάντα,το ά-λογο,ο λόγος και ο μύθος,οι φιλόσοφοι μας αγκαλιάζουν μόνο το ά-λογο ή μόνο το λόγο,γιατί έχουν κλείσει τα μάτια στα υπόλοιπα.Ο τυφλοπόντικας στοχάζεται.

-Όσοι πολεμούν σήμερα για την ελευθερία,αγωνίζονται για το ωραίο.Το ωραίο δε μπορεί να υπάρξει χωρίς τον άνθρωπο,και μόνο αν συμπαρασταθούμε στην ανθρώπινη δυστυχία θα αποδώσουμε στην εποχή μας τη γαλήνη της.

-Στο νησί της Καλυψώς ο Οδυσσέας μπορεί να διαλέξει ανάμεσα στην αθανασία και την πάτρια γη.Διαλέγει τη γη του και μαζί το θάνατο.Μια τόσο απλή μεγαλοσύνη μοιάζει στις μέρες μας ξένη.

-Θα αγωνιστούμε για την αρχέγονη αρετή μας.Ποια αρετή;Τα άλογα του Πάτροκλου θρηνούν αλλά η μάχη ξαναρχίζει με τον Αχιλλέα,γιατί η φιλία δέχτηκε φονικό πλήγμα: η φιλία είναι αρετή.

-Μπορούμε να ελπίζουμε πως οι άοπλοι καλλιτέχνες θα νικήσουν,παρά το τίμημα που θα καταβάλουν.



Και ο Μάνος Χατζιδάκις ψάχνοντας την ομορφιά έκανε ένα κύκλο τραγουδιών για την Ελένη και στο ομώνυμο τραγούδι οι στίχοι είναι δικοί του.Με τη Μαρία Δημητριάδη



3 σχόλια:

  1. Καλησπέρα, σ/φε Lysippe!!!... Δε διάβασα σε συγκεκριμένο βιβλίο του Καμύ, αλλά διάβασα άλλα και πολλά που έχουν γραφτεί γι αυτόν… ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ διανοητής, φιλόσοφος, συγγραφέας!...
    Ένα απόσπασμα από την εξαίσια ομιλία του κατά τη βράβευσή του με το Νόμπελ λογοτεχνίας:
    «…. Βεβαίως, κάθε γενιά νομίζει ότι είναι προορισμένη να ξαναφτιάξει τον κόσμο. Η δική μου γενιά, όμως, ξέρει ότι δεν θα τον ξαναφτιάξει. Αλλά η αποστολή της είναι, ίσως, πιο σπουδαία. Πρέπει να εμποδίσει τον κόσμο να χαλάσει. Κληρονόμος μιας διεφθαρμένης Ιστορίας όπου αναμειγνύονται ξεπεσμένες επαναστάσεις, τεχνικές που απέβησαν τρελές, νεκροί θεοί και έκπτωτες ιδεολογίες, όπου καθεστώτα μετρίων δύνανται σήμερα να καταστρέψουν τα πάντα, αλλά αδυνατούν πλέον να πείσουν, όπου η νόηση έχει καταντήσει να υπηρετεί το μίσος και την καταπίεση – αυτή η γενιά χρειάστηκε να αποκαταστήσει μέσα της και γύρω της κάτι από την αξιοπρέπεια της ζωής και του θανάτου, ορμώμενη από τα «όχι» της και μόνον. Ενώπιον ενός κόσμου που απειλείται με διάσπαση, όπου οι μεγάλοι Ιεροεξεταστές μας κινδυνεύουν να εδραιώσουν για πάντα τα βασίλεια του θανάτου, αυτή η γενιά ξέρει ότι οφείλει να αποκαταστήσει –σ’ ένα είδος τρελής κούρσας κόντρα στο χρόνο– μια ειρήνη ανάμεσα στα έθνη που να μην είναι απότοκο δουλείας, να συμφιλιώσει εκ νέου τη μόρφωση με την εργασία και να ξαναφτιάξει με όλους τους ανθρώπους μια Κιβωτό της Διαθήκης.3 Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα φέρει εις πέρας αυτό το τεράστιο έργο· αυτό που είναι σίγουρο, όμως, είναι ότι παντού στον κόσμο τηρεί ήδη το διπλό στοίχημα για αλήθεια και ελευθερία και, στην ανάγκη, ξέρει να πεθαίνει χωρίς μίσος για τον κόσμο. Σ’ αυτή τη γενιά αξίζει να απευθύνουμε χαιρετισμό και να την εμψυχώσουμε παντού όπου βρίσκεται και, κυρίως, όπου θυσιάζεται. Σ’ αυτή τη γενιά θα ήθελα, πάντως, να αποδώσω την τιμή που μου κάνετε, βέβαιος για την απόλυτη συναίνεσή σας….»

    -Τα παρακάτω από μια παλιότερη ανάρτησή μου για τον Καμύ:
    «Πριν από μερικά χρόνια ζήτησαν από τον Πολωνό φιλόσοφο Σίγκμουντ Μπάουμαν να συμπυκνώσει τη σκέψη του σε μια παράγραφο. Κι εκείνος δεν μπόρεσε να βρει καλύτερη απάντηση από την εξής ρήση του Καμύ: “Υπάρχει η ομορφιά και υπάρχουν οι ταπεινωμένοι. Όσες κι αν είναι οι δυσκολίες του εγχειρήματος, δεν θα ήθελα να προδώσω πότε ούτε τη μία ούτε τους άλλους”».
    ………………………..
    «Το να μη σ’ αγαπούν είναι μια κακοτυχία
    Αλλά αν δεν αγαπάς εσύ είναι συμφορά.»
    ( Α. Καμύ)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αξίζει να γυρίζουμε και να θυμόμαστε το λόγο του.
      Ειδικά το θέμα "ομορφιά" δηλ.η αισθητική ως ηθική και το αντίθετο της είναι κάτι πολύ σημαντικό που δυστυχώς το παραβλέπουμε και σαν κριτήριο μας και σαν ένδειξη προθέσεων και δυνατοτήτων σε πολλές περιπτώσεις της ζωής.

      Διαγραφή
  2. Γεια σας! Μήπως γνωρίζετε από πού θα μπορούσα να αγοράσω το συγκεκριμένο βιβλίο;

    ΑπάντησηΔιαγραφή