Στη παγίδα του πλεονάσματος

Οι εθνικές οικονομίες που σε περιόδους ύφεσης ακολουθούν πολιτικές παραγωγής του λεγόμενου πρωτογενούς πλεονάσματος, τρώνε κυριολεκτικώς τις σάρκες της κοινωνίας, θίγοντας και δηλητηριάζοντας την πραγματική οικονομία της χώρας στην οποία αναφέρονται.

Σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος *

Ο ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζει το ζήτημα, όπως ξέρει καλά πως η λογιστική μεθόδευση για την εμφάνιση πρωτογενούς πλεονάσματος στην Ελλάδα της χρόνιας ύφεσης με εσωτερική υποτίμηση,που μείωσαν ποσοστιαία το εθνικό εισόδημα στο επίπεδο της δραματικής αύξησης της ανεργίας, εγκλώβισαν την χώρα σε μια φάση χρόνιας υπανάπτυξης. Η διαδικασία αυτή που μεγέθυνε το διαρθρωτικό πρόβλημα της Ελλάδας, ήταν ένα τεχνούργημα που εξυπηρετούσε αποκλειστικά την στρατηγική λιτότητας και αντιπληθωρισμού που επέλεξε η γερμανική κυβέρνηση σε συνεργασία με το διεθνές τραπεζικό σύστημα. Μέσω αυτού επιχειρήθηκε να διασφαλισθεί βραχυχρονίως ο μηχανισμός παραγωγής πλεονάσματος στην Γερμανία, δίχως ευρύτερες θεσμικές μεταβολές στην ευρωζώνη και να μην επωμισθούν (οι πλεονασματικές χώρες της ευρωζώνης και το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα) το κόστος διατήρησης της υψηλής αξίας του ευρώ και το κόστος για το χάσιμο ενός στοιχήματος διεθνών θεσμικών επενδυτών στα ελληνικά ομόλογα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ καλά γνωρίζει την κομπίνα του καζινοκαπιταλισμού εναντίον της πραγματικής ελληνικής οικονομίας, την οποία υποστήριξαν σε επίπεδο πρακτικής πολιτικής και προπαγάνδας κεντροδεξιοί και κεντροαριστεροί έλληνες, ακολουθώντας πιστά την κοινωνικά και εθνικά καταστροφική συμφωνία της κυρίαρχης πολιτικο-μεγαλοεπιχειρηματικής ελίτ με την Τρόικα. Νεοδημοκράτες και Πασόκοι όλων των επιμέρους μορφωμάτων που στήριξαν τις λεγόμενες «κυβερνήσεις των μνημονίων», ενώ σήμερα συνεχίζουν να προσφέρουν κοινοβουλευτική στήριξη στην κυβέρνηση Σαμαρά, διέπραξαν το έγκλημα να αποζημιώσουν με την πραγματική ελληνική οικονομία εκείνους τους διεθνείς οικονομικούς παράγοντες που έχασαν το χρηματοπιστωτικό στοίχημα, ποντάροντας στην «χάρτινη» ανάπτυξη της Ελλάδας την προηγούμενη περίοδο.

Αυτό που δείξαμε αριστεροί – οι οποίοι δεν παραμείναμε στο επίπεδο της οργισμένης ή χαιρέκακης καταγγελίας του καπιταλισμού, λέγοντας «είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε» … και ξεμπερδεύουμε – ήταν πως η μορφή πτώχευσης και φτωχοποίησης της Ελλάδας, υπήρξε το αποτέλεσμα μίας διεθνούς κινδυνολογίας των στοιχηματζήδων της χρηματαγοράς, που επιδίωξαν και σε μεγάλο βαθμό πέτυχαν να δομηθεί ένα σύστημα εγγύησης του στοιχήματός τους στην ευρωζώνη, μέσω του οποίου το χρήμα γεννά χρήμα δίχως μάλιστα αυτό να πληθωρίζεται! Το σύστημα αυτό  φρόντισαν οι γερμανοί να μην λάβει καθολική μορφή στην ευρωζώνη, αλλά να εξειδικευτεί στην κάθε μια χώρα, για την οποία εκδηλωνόταν απροθυμία θετικού στοιχήματος από τους επενδυτές. Με αυτόν τον τρόπο δοκίμασαν να έχουν και την πίττα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο, με την έννοια πως και δεν θα επωμίζονταν οι πλεονασματικές χώρες το κόστος διατήρησης του ευρώ, ενώ παράλληλα θα επιτύγχαναν την πόλωση κεφαλαίων στις δικές τους οικονομίες, οι οποίες έτσι θα αναπτύσσονταν με μικρότερο χρηματοοικονομικό κόστος.  Κάπως έτσι ο καζινοκαπιταλισμός λειτούργησε υπέρ της πραγματικής οικονομίας του βορρά της ευρωζώνης, εις βάρος της πραγματικής οικονομίας του νότου.   

Για την αποβιομηχανοποιημένη Ελλάδα της διαρθρωτικής ανωμαλίας, η διαδικασία αυτή, που θεμελιώθηκε θεσμικά δια του «ατομικού μηχανισμού διάσωσης», υπήρξε απολύτως καταστροφική. Εδώ πλέον η καπιταλιστική ανάπτυξη της χώρας μας υπέστη σοβαρό πλήγμα, εξαιτίας ασφαλώς της  σύγχρονης λειτουργίας της χρηματοπιστωτικής οικονομίας της ευρωζώνης, η οποία κλονίστηκε όταν κατέρρευσε το δόγμα: «είμαι πολύ μεγάλος και δυνατός για να αποτύχω», μετά την κατάρρευση του ίδιου δόγματος στις ΗΠΑ και την χρηματοπιστωτική ανισορροπία που προκλήθηκε μεταξύ ζώνης δολαρίου και ευρωζώνης. Η γερμανική κυβέρνηση δήλωσε τότε πως δεν σκοπεύει να εγγυηθεί χρηματοπιστωτικά στοιχήματα στις επιμέρους χώρες της ευρωζώνης, ούτε να δημιουργήσει έναν γενικό ευρωπαϊκό μηχανισμό εγγυήσεων. Στην πραγματικότητα αυτό δεν συνέφερε και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, που στις μέρες μας λειτουργεί με την αρχή του καζίνου. Αν δεν υπάρχει επενδυτικό ρίσκο θα… κλείσει το «καζίνο»! Οι γερμανοί υπερασπίστηκαν την έννοια της «ευθύνης του επενδυτή» και στην περίπτωση της Κύπρου, ακόμα και την «ευθύνη του καταθέτη», που παράλληλα με αξατομικευμένα προγράμματα συγκυριακής κάλυψης του δημοσιονομικού ελλείμματος και κυρίως της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα σε υπό πτώχευση χώρες, έδωσαν μία ανάσα στην ευρωπαϊκή οικονομία και ελπίδες για σταθερότητα στην ευρωζώνη.

Σιγά, σιγά σε όλες τις προβληματικές οικονομίες της ευρωζώνης αποκαθίσταται ο μηχανισμός του ρίσκου, άρα και η χρηματοδότηση της πραγματικής τους οικονομίας από τους στοιχηματζήδες της χρηματαγοράς, εκτός από την Ελλάδα. Γιατί; Διότι Τρόικα και ελληνικές κυβερνήσεις των μνημονίων συναποφάσισαν πως η Ελλάδα θα αποτελούσε ένα «καζίνο» τόσο μεγάλου ρίσκου που θα απειλούσε με πληθωρισμό το ευρώ …και έτσι το έκλεισαν για τον αντίθετο λόγο που θα έκλεινε αν αναπτύσσονταν ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά εργαλεία που θα εγγυούνταν σταθερά κέρδη για τους επενδυτές ευρωπαϊκών ομολόγων. 

Και τώρα τι γίνεται που το «καζίνο-Ελλάς» έκλεισε; Η πραγματική οικονομία της Ελλάδας βουλιάζει, επιχειρήσεις κλείνουν και εργαζόμενοι πετιούνται στον δρόμο, ενώ το κράτος συντηρείται από τα κρατικά δάνεια που λαμβάνει από χώρες της ευρωζώνης και από εκείνα του ΔΝΤ, με παράλληλες διευκολύνσεις δια της ΕΚΤ. Εάν, βιώνοντας αυτό το καθεστώς, δηλώνεις πως εμφανίζεις πρωτογενές πλεόνασμα, είναι λογικό πως από εδώ και εμπρός δεν έχεις ανάγκη να ζητείς δανεικά από τους επίσημους πιστωτές σου και από την κεφαλαιαγορά για την κάλυψη δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Άρα εντός της καραντίνας που βρίσκεσαι, υπολογίζεις αποκλειστικά σε δάνεια για να πληρώσεις τους τόκους από το τεράστιο χρέος σου – αφού ήδη έχεις διαθέσει προς τα εκεί τα δύο-τρίτα του λογιστικού σου πρωτογενούς πλεονάσματος – και νέα δάνεια για να αναχρηματοδοτήσεις τα δικά τους δάνεια ή ομόλογα που λήγουν. Αυτό βασίζεται σε ένα λογαριασμό στραγγαλισμού της πραγματικής οικονομίας της Ελλάδας. Σε μια φορολογική αφαίμαξη διαρκείας της μεσαίας τάξης και των κατώτερων στρωμάτων, ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και ολοένα και μεγαλύτερη μείωση των δημοσίων επενδύσεων.

Ε, αυτό είναι το «σχέδιο ανάπτυξης» της κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς, το οποίο αμφισβητεί ασφαλώς και αντιμάχεται ο ΣΥΡΙΖΑ, υπονοώντας ωστόσο πως θα μπορούσε να αποδεχτεί πως πράγματι υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα και άρα η χώρα δεν χρειάζεται δανεικά γα να χρηματοδοτήσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα. Αυτό σημαίνει πως ο ΣΥΡΙΖΑ, ως επόμενη κυβέρνηση παγιδεύεται στο κόλπο που έστησαν οι ανερμάτιστοι κυβερνώντες με την Τρόικα και το οποίο αποσκοπεί στην μεταβολή της Ελλάδας σε τριτοκοσμική αγορά που, αν επιθυμεί να παραμείνει στο ευρώ και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, θα πρέπει να διαλύσει εντελώς το κοινωνικό της σύστημα. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό, δίχως καμία υπερβολή; Όχι απλώς φτώχεια και δυστυχία για τα δυο-τρίτα του πληθυσμού, αλλά ιδιωτικοποίηση των βασικών κοινωνικών αγαθών που θα είναι αδύνατο να απολαύσει η πλειονότητα εξ αυτών που τα απολαμβάνει σήμερα.

Έτσι η ίδια η ελληνική κοινωνία θα μετατραπεί σε τριτοκοσμική - και αυτό δεν αποτελεί κανενός είδους ρατσιστική αντιμετώπιση του μη-αναπτυγμένου κόσμου, αλλά απλώς σαφή πολιτική κατηγοριοποίηση, ως προϊόν του νεο-ιμπεριαλισμού και του νεοφιλελευθερισμού, που παράγει τρελά κέρδη για τους μηχανικούς που λιπαίνουν με «χάρτινο-πλούτο» τους τροχούς της πραγματικής οικονομίας! Όταν η «χαρτούρα» ακριβύνει, μια και το ρίσκο των επενδυτών αυξάνεται τεχνητά πολύ, σταματάει η λίπανση και κολλάνε οι τροχοί με αποτέλεσμα να αυξάνει δραματικά το ρίσκο διαβίωσης όσων οικονομούν και εργάζονται στην πραγματική οικονομία! 

Τότε οι επιλογές είναι δύο: αστυνομοκρατία, κυβερνητικός αυταρχισμός και χούντα ή επανάσταση και σοσιαλιστική δημοκρατία. Για την δεύτερη επιλογή οι πολιτικές προϋποθέσεις δεν καλύπτονται αντικειμενικά, ενώ για την πρώτη …δόξα τω θεώ περισσεύουν στην σημερινή Ελλάδα!

Η θεωρία του πρωτογενούς πλεονάσματος για την Ελλάδα είναι ένα πολιτικό κόλπο που επιχειρεί να διασκεδάσει την τάση μείωσης του ΑΕΠ κατά 50% ουσιαστικά μέσα σε μια οκταετία και αυτό κατά μια περίοδο που ο χρηματοπιστωτικός τομέας για να συνεχίσει να υπάρχει με την σημερινή του μορφή, ως επανα-ιδιωτικοποιημένες τράπεζες που προηγουμένως διασώθηκαν με τον ίδιο τρόπο που διασώθηκαν οι «προβληματικές επιχειρήσεις» του τέλους του ’70 και του ’80, πρέπει να απορροφήσει περισσότερο από το ένα τρίτο των κερδών των επιχειρήσεων!

Καταλαβαίνεται το αδιέξοδο; Η Ελλάδα χρειάζεται λεφτά, για να χρηματοδοτήσει το πραγματικό της δημοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο τα επόμενα χρόνια αντί να μειωθεί θα αυξηθεί, αν δεν επιθυμούμε να καταστραφεί απολύτως η ελληνική κοινωνία και αγορά. Αυτά τα λεφτά αν δεν προκύψουν με πολιτική απόφαση εντός της ευρωζώνης και της ΕΕ, που θα επανεντάξει την Ελλάδα στην χαμηλού ρίσκου χρηματαγορά, θα προκύψουν με την μορφή αναγκαστικού εσωτερικού δανεισμού, χειρότερης μορφής από τον ήδη υπάρχοντα που φτωχοποιεί τους μικρομεσαίους. Τότε το κόστος για το «φετίχ-ευρώ» θα γίνει απαγορευτικό για την ελληνική κοινωνία και η έξοδος από την ευρωζώνη αυτονόητη συνθήκη για ανάπτυξη. Η ανάπτυξη της Ελλάδας εντός της ευρωζώνης, προϋποθέτει σοσιαλ-δημοκρατικοποίηση της φορολογίας και της αντίληψης των δημόσιων αγαθών στο εσωτερικό και ευρωπαϊκή, πολιτική λύση στη χρηματοπιστωτική ασφυξία της χώρας, με ουσιαστική διαγραφή μέρους του χρέους, ρήτρα ανάπτυξης για την εξυπηρέτηση του υπολοίπου και εξομάλυνση του επενδυτικού ρίσκου σε μη-κερδοσκοπικά επίπεδα. Πράγμα που δεν είναι δύσκολο να συμβεί αν υπάρξει συμφωνία της γερμανικής πλευράς με εκείνους με τους οποίους διαπραγματεύτηκε τα PSI!

Μπορούν ωστόσο να γίνουν αυτά όσο κυριαρχεί η θεωρία του πρωτογενούς πλεονάσματος; ΌΧΙ! Αν δεν απομυθοποιηθεί αυτή η απολύτως διαστροφική της ελληνικής πραγματικότητας «θεωρία», η χώρα μας θα αναγκαστεί να βγει από την ευρωζώνη ή θα παραμείνει σε αυτήν σαν «κλειστό-καζίνο» στο οποίο θα έχει επιβληθεί μόνιμο καθεστώς εκτάκτου ανάγκης – μνημόνια επί μνημονίων – το οποίο θα συνιστά μια μόνιμη πολιτική ανωμαλία για την ίδια την χώρα και την ΕΕ και έναν θεσμό διαρκούς κοινωνικής και δημοκρατικής απόκλισης από τον μύθο ευημερίας της ΕΕ. Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει έναν λογικό σοσιαλ-δημοκρατικό πραγματισμό, αλλά τελευταία μοιάζει να αποδέχεται, έστω ως «υπόθεση εργασίας», «θεωρίες» που θα τον παγιδεύσουν αύριο ως κυβέρνηση. Το «πρωτογενές πλεόνασμα» είναι μπλόφα με τεράστιους κινδύνους για τον «έλληνα-παίχτη», που επιπροσθέτως δεν έχει καμία σχέση με την αναγκαία και επιτακτική εξυγίανση των δημοσιονομικών μας. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν επιτρέπεται να στηρίξει την δική του κοινωνικοοικονομική στρατηγική πάνω σε αυτήν την μπλόφα! … 

* Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία. 

από activistis.gr