Τρίτη 21 Ιουλίου 2015

Ένα σπουδαίο βιβλίο-Edgar Lee Masters: Ανθολογία του Σπούν Ρίβερ

Ομολογώ ότι αγνοούσα και τον συγγραφέα και αυτό το σημαντικό έργο.Μέχρι που συναντώ τον Μπόρχες να κάνει επαινετική αναφορά και το αναζητώ.Και βρίσκω ότι υπάρχει σε φροντισμένη Δίγλωσση έκδοση από τον Gutenberg.
Ο Edgar Lee Masters (1868-1950) Αμερικανός ποιητής και πεζογράφος γράφει τα προηγούμενα έργα του χωρίς ιδιαίτερη πρωτοτυπία και επιτυχία.Ο φίλος του και εκδότης William Reedy του δωρίζει την Παλατινή Ανθολογία.Ο Masters όχι μόνο συναρπάζεται αλλά και εμπνέεται από τα αρχαία ελληνικά επιγράμματα ιδιαίτερα τα επιτύμβια.
Αρχίζει να γράφει.Μια φανταστική μικρή αμερικάνικη πόλη που στο κοιμητήριο της τα επιτύμβια επιγράμματα των κατοίκων της σε πεζό-ποιητικό λόγο φτιάχνουν ένα μωσαϊκό της ζωής που ξεπερνά όμως τον τόπο και το χρόνο και αποκτούν ανθρώπινη καθολικότητα.

Το κάθε επίγραμμα έχει τίτλο το όνομα του νεκρού και σπάνια ξεπερνά τη μισή σελίδα.Μπορεί να αναφέρεται σε  ολόκληρη τη ζωή ή σε ένα μόνο σημαντικό συμβάν του ανθρώπου που αφορά.Καλύπτει όλες τις κοινωνικές τάξεις,επαγγέλματα, ηλικίες.
Αναφορές σε απάνθρωπες μεθόδους διαφθοράς και εξαγοράς από την επέλαση του καπιταλισμού δεν λείπουν.

........Και σε σένα ώ δημοκρατία
Φυλαχτείτε από τον άνθρωπο που σε δύναμη ανεβαίνει
από παρακατιανός

 Όμως ένα νέο στοιχείο που μπαίνει είναι ότι αρκετά από τα επιτύμβια επιγράμματα συνομιλούν μεταξύ τους για κοινές ζωές ή κοινά συμβάντα.Δίνουν άλλες εκδοχές για το ίδιο πράγμα ίσως και αντίθετες.Η σύζυγος και ο σύζυγος,το θύμα και ο βιαστής,ο γονέας και τα παιδιά, ο δικαστής και ο κατάδικος,κλπ.Υφαίνεται η κοινωνική ζωή που έζησαν μαζί πολλοί και διαφορετικοί άνθρωποι.Τους λείπει και το παραμικρό ίχνος απάτης που συνοδεύει τα λεγόμενα των ζωντανών,αλλά τα διαπερνά η αξιοζήλευτη νηφαλιότητα του αποχωρίσαντος από την πάλη της ζωής.


...Φορώντας το πανωφόρι της αδιαφορίας
για να κρύψω την ντροπή της ήττας.
Η πυραμίδα της ζωής μου δεν ήταν άλλο από ένας αμμόλοφος,
Άγονος και άμορφος,που στο τέλος διαλύθηκε από τη θύελλα.


Σπύρος Αποστόλου (1938-1991)
Το έργο δημοσιεύτηκε το 1915 και σύντομα έγινε γνωστό.Πολλοί και σημαντικοί το επαίνεσαν και γράφτηκαν κριτικές και μελέτες όλα τα επόμενα χρόνια.Στο βιβλίο υπάρχει παράρτημα με κριτικογραφία μεταξύ των οποίων του EZRA POUND 1915,CESARE PAVESE 1951,
Στην Ελλάδα πρώτος γράφει το 1932 ο Νικήτας Ράντος(Νικόλας Κάλλας) όπου και μεταφράζει κάποια επιγράμματα ομοίως και η Ρίτα Μπούμη-Παππά το 1952/1977
Αυτή η πλήρης έκδοση είναι στη μετάφραση που έκανε ο πρόωρα χαμένος Σπύρος Αποστόλου κατά τον αναγκαστικό του περιορισμό στη διάρκεια της χούντας.
Η έκδοση όπως είπαμε είναι δίγλωσση δηλ.περιλαμβάνει 243 επιγράμματα και το πρωτότυπο στην αγγλική τις δύο μικρές συνθέσεις "Σπουνιάδα" και "Επίλογος",καθώς και εισαγωγή,παραρτήματα,χρονολόγιο κλπ γι' αυτό και οι 608 σελίδες.

ΔΡ.ΖΙΓΚΦΡΙΝΤ ΙΣΕΜΑΝ

Είπα,όταν μού'δωσαν το δίπλωμα μου.
Είπα μέσα μου:θά'σαι καλός
και φρόνιμος και γενναίος και χρήσιμος στους άλλους
Ο κόσμος ωστόσο και οι άλλοι γιατροί
ξέρουν τι συμβαίνει στη καρδιά σου σαν παίρνεις 
τη μεγαλόκαρδη τούτη απόφαση
και για τούτο σε καταδικάζουν να πεθάνεις στην πείνα
και δεν σε επισκέπτεται παρά μονάχα ο φτωχός.
Κι ανακαλύπτεις αργά ότι όντας γιατρός
δεν κάνεις τίποτ'άλλο από ένα επάγγελμα για να ζεις.
Κι όταν είσαι φτωχός κι έχεις να σηκώσεις
τα χριστιανικά κηρύγματα και γυναίκα και παιδιά
όλα πάνω στη ράχη σου,πέφτει πάρα πολύ!
Αυτός είναι ο λόγος που'φτιαξα το Ελιξίριο της Νεότητας
Και κατέληξα στη φυλακή της Πιόρια,
Στιγματισμένος σαν απατεώνας και αγύρτης
Από τον εντιμότατο Ομοσπονδιακό Δικαστή.

2 σχόλια:

  1. Μπράβο Λύσιππε, εξαιρετική ανακάλυψη! Πολύ πρωτότυπο βιβλίο και σημαντικό από ό,τι αποδεικνύεται. Θα το αγοράσω με την πρώτη ευκαιρία. Πόσο καλαίσθητες οι εκδόσεις του Gutenberg! Και πόσο κρίμα που "θάβονται" αυτά τα βιβλία... μόνο με επίμονο "σκάλισμα" τα ξεθάβεις. Σ' ευχαριστώ πολύ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ευχαριστώ Μαραμπού.Αξίζει να υπάρχει στη βιβλιοθήκη αυτό το βιβλίο.
    Έχουμε ξαναμιλήσει για το θέμα του πως σημαντικότατα βιβλία θάβονται από την πλημμυρίαδα αγοραίων σκουπιδιών.Θεωρώ ότι η μαχητική θέση απέναντι σ΄' αυτή τη κατάσταση-που δεν είναι καινούργια-είναι υποχρέωση μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή